Kampinoski Park Narodowy - miejsca pamięci
Puszcza Kampinoska to cel wycieczek nie tylko dla mieszkańców Warszawy. Rozległy kompleks leśny, bogata flora i fauna oraz czyste powietrze zachęcają do rekreacji i wypoczynku. Jednak wizyta w Kampinoskim Parku Narodowym może być także wspaniałą lekcją historii. Wędrując po lesie lub uprawiając turystykę rowerową możemy odnaleźć liczne miejsca pamięci nawiązujące do tragicznej, ale także chwalebnej historii naszych dziejów. Puszcza Kampinoska w okresie Powstania Styczniowego, a także II Wojny Światowej dawała schronienie bojownikom o wolność Polski. W 1939 roku przez Kampinos przedzierały się do oblężonej Warszawy Armie "Poznań" i "Pomorze". To także tutaj na terenie puszczy Niemcy dokonywali masowych mordów licząc na to, że drzewa otaczające miejsca kaźni będą jedynymi świadkami tych wydarzeń. Kampinoski Park Narodowy obfituje w cmentarze wojenne i partyzanckie, samotne mogiły, krzyże i obeliski upamiętniające bohaterów minionych lat.
Jadąc od warszawskich Młocin przez Wólkę Węglową, czarnym szlakiem dotrzemy w okolice Spółkowej Góry, gdzie przy skrzyżowaniu dróg stoi Kamień Ułanów Jazłowieckich. To stąd 14 Pułk Ułanów rozpoczął we wrześniu 1939 roku słynną szarżę na pierścień wojsk niemieckich oblegających stolicę, otwierając tym samym drogę do Warszawy pozostałym oddziałom Armii "Poznań" i "Pomorze".
Jadąc dalej czarnym szlakiem dotrzemy do miejscowości Sieraków, gdzie znajduje się pamiątkowy kamień ku czci pięciu żołnierzy AK. W czerwcu 1944 roku wpadli oni pod Sierakowem w zasadzkę i zostali zamordowanie przez niemieckich żandarmów.
Kolejny etap wycieczki to Polana Pociecha, do której z Sierakowa prowadzi zielony Południowy Szlak Leśny. Znajdujący się tutaj tzw. Krzyż "Jerzyków" upamiętnia bitwę stoczoną w okolicy na przełomie sierpnia i września 1944 roku przez Powstańcze Oddziały Specjalne "Jerzyki" z siłami RONA (Rosjanie w hitlerowskiej służbie).
Z Pociechy leśnym, kamienistym duktem zmierzamy w kierunku Palmir. Po drodze mijamy dwie symboliczne mogiły ofiar hitlerowskich represji. W Palmirach znajduje się monumentalny cmentarz z grobami 2115 ofiar potajemnych egzekucji, dokonywanych przez Niemców w latach 1939 - 1943. Spoczywają tu wybitni Polacy - działacze polityczni i społeczni, naukowcy, intelektualiści, sportowcy, twórcy kultury i męczennicy za wiarę, m.in. marszałek sejmu Polski międzywojennej Maciej Rataj, wiceprezydent Warszawy Jan Pohoski, olimpijczyk Janusz Kusociński i błogosławiony ksiądz Zygmunt Sajna. O egzekucjach, które miały pozostać tajemnicą świat dowiedział się dzięki leśnikom i miejscowej ludności. Będąc w Palmirach warto także odwiedzić muzeum poświęcone historii kampanii wrześniowej oraz konspiracji i walkom partyzanckim w rejonie Puszczy Kampinoskiej.
Z Palmir czarnym szlakiem kierujemy się w stronę Janówka. Po lewej stronie ze szlakiem graniczą malownicze bagna. Po drodze mijamy tzw. Kamień Orlika, który stoi w miejscu zwycięskiej bitwy polskich tankietek z niemieckimi czołgami w 1939 roku. Polski oddział dowodzony przez plut. pchor. Edmunda Orlika zniszczył 3 czołgi niemieckie, zabijając m.in. ich dowódcę - księcia raciborskiego Johannesa von Ratibor Hohenlohe.
Po wyjeździe z lasu mijamy starą kapliczkę i wygodnym szlakiem rowerowym przez Truskawkę docieramy do miejscowości Wiersze. Znajduje się tutaj cmentarz partyzancki z mogiłami 54 żołnierzy AK Grupy "Kampinos".
Kolejne miejsce pamięci na trasie naszej wycieczki to Mogiła Powstańców 1863 roku. Prowadzi do niej przez leśne wzniesienia malowniczy, żółty szlak. Mogiła to miejsce pochówku 72 młodych powstańców.
Między Mogiłą Powstańców a Zaborowem Leśnym szlak otaczają mokradła i bagna, nadające temu miejscu iście baśniowy charakter. Z Zaborowa Leśnego niebieskim szlakiem docieramy do miejscowości Lipków. To tutaj Henryk Sienkiewicz umiejscowił scenę pojedynku Bohuna z Kmicicem w powieści "Ogniem i Mieczem". Na uwagę zasługuje kościół św. Rocha z 1792 roku oraz pochodzący z tego samego roku barkowo – klasycystyczny dwór. W 1880 roku był on zamieszkiwany przez Kazimierza Szetkiewicza, którego córka Maria wyszła za mąż za Henryka Sienkiewicza. Rubaszny teść pisarza stał się prawdopodobnie pierwowzorem postaci Onufrego Zagłoby. Obecnie w Lipkowie znajduje się niewielkie muzeum poświęcone Sienkiewiczowi.
Z Lipkowa przez Izabelin docieramy do Lasek. Znajduje się tutaj cmentarz wojenny z mogiłami 720 żołnierzy poległych w okolicy we wrześniu 1939 roku. Bogatsi o wiedzę historyczną, zmęczeni ale zadowolenie z tak interesującej lekcji na świeżym powietrzu, po oddaniu hołdu bohaterom przez Mościska wracamy do Warszawy.
 Wiosna w Kampinosie |  Kamień Ułanów |  Tablica w Sierakowie |
 Krzyż Jerzyków |  Okolice Palmir |  Palmiry - cmentarz |
 Okolice Palmir |  Kamień Orlika |  Stara kapliczka |
 Wiersze - cmentarz |  Kampinoskie szlaki |  Kampinoskie szlaki |
 Mogiła 1863 |  Kampinoskie szlaki |  Kampinoskie bagna |
 Kampinoskie bagna |  Dwór w Lipkowie |  Laski - cmentarz |